Usługi świadczone przez salony kosmetologiczne dotykają sfer szczególnie chronionych przez prawo, są to między innymi zdrowie czy integralność cielesna. Prowadzenie salonu kosmetologicznego wiąże się więc z szeregiem powinności, których wypełnienie ma zagwarantować bezpieczeństwo osób poddających się zabiegom. Pełne i poprawne spełnienie wszystkich obowiązków może zostać zagwarantowane przez odpowiednią dokumentację.

Każdy z zabiegów powinien być poprzedzony odpowiednią procedurą, składającą się z trzech etapów, opatrzoną ponadto właściwą dokumentacją. W pierwszym kroku kosmetolog powinien przeprowadzić wyczerpujący wywiad mający na celu ustalenie aktualnego stanu zdrowia klienta. Nie ma przy tym znaczenia czy dana osoba jest stałym klientem – stan jej zdrowia może ulegać ciągłym zmianom, stąd koniecznym jest powtarzanie tej czynności. Wywiad powinien zawierać przede wszystkim pytania na temat wieku, przyjmowanych leków, alergii czy przewlekłych chorób. Niemniej jednak jego przebieg powinien być zawsze dostosowany do specyfiki danego zabiegu, bowiem innego stopnia szczegółowości będziemy wymagać w przypadku wykonania manicure, a innego w przypadku mezoterapii. Dobrą praktyką jest w takim przypadku przygotowanie kilku wariantów formularza, w których zawarte zostaną pytania mające służyć jako wskazówki lub ostrzeżenia dla kosmetologa – na podstawie udzielonych odpowiedzi kosmetolog powinien zadecydować o dopuszczalności zabiegu. Klient powinien zyskać również możliwość wskazania w formularzu swych ewentualnych zastrzeżeń lub wątpliwości. Dokument  powinien zostać opatrzony czytelnym podpisem klienta wraz z oświadczeniem, że zawarte w nim treści są zgodne z prawdą.

W kolejnym kroku kosmetolog powinien poinformować klienta w szczególności o przebiegu zabiegu, użytych preparatach czy narzędziach, jego skuteczności i przewidywanych efektach, a także występujących działaniach niepożądanych. W przypadku, gdy zabieg wymaga dodatkowych czynności ze strony klienta informacja powinna zawierać także zalecenia przed lub po jego wykonaniu. Wszystkie wskazane informacje powinny zostać udzielone na piśmie – pozwoli to zminimalizować wątpliwości, że klient nie zrozumiał do jakiego zabiegu przystępuje.

Udzielenie dobrowolnej i świadomej zgody na wykonanie zabiegu jest ostatnim, a zarazem kluczowym, etapem. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w przypadku zabiegów w dużym stopniu ingerujących w integralność cielesną. Uzyskanie zgody powinno być bezwzględnym warunkiem rozpoczęcia każdego zabiegu. Zgoda powinna zawierać także odwołanie do przeprowadzonego uprzednio wywiadu oraz udzielonych informacji. Jak istotna jest taka zgoda możemy stwierdzić na podstawie orzecznictwa sądów powszechnych, w którym w podkreśla się, że zgoda uprawnionego stanowi okoliczność wyłączającą bezprawność działania (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 7 listopada 2019 r., XIV C 71/17). Brak przesłanki bezprawności uniemożliwia powstanie odpowiedzialności. Tym samym kosmetolog może bronić się przed roszczeniami klienta o naprawienie szkody wyrządzonej zabiegiem, faktem iż przed jego wykonaniem została wyrażona dobrowolna zgoda. Udokumentowanie tej okoliczności ma ogromne znaczenie w kontekście dowodowym, z uwagi na trudność jej podważenia.

Salon beauty powinien pamiętać, że przedstawiane przez niego dokumenty powinny być przede wszystkim czytelne – nie możemy przytłoczyć klienta zestawem druków, które przepełnione będą specjalistycznym, medycznym lub prawnym, słownictwem. Celem dokumentów jest skuteczne poinformowanie, stąd osoba poddająca się zabiegowi powinna być w stanie zapoznać się z przekazanymi treściami w niedługim czasie oraz bez konieczności pomocy osób trzecich. Dokument powinien być więc przejrzysty i uporządkowany, pomocne jest przy tym przedstawienie postanowień w graficznie wyodrębnionych jednostkach, na przykład punktach lub akapitach, które poruszać będą odrębne zagadnienia. Stworzenie dokumentu przyjaznego klientowi ma przede wszystkim na celu uzyskanie jego świadomej zgody na przeprowadzenie zabiegu.

Choć stworzenie serii dokumentów może wydawać się z pozoru zbędną biurokracją, jest to praktyka nader pożądana. Dokładne przygotowanie zabiegu od strony formalnej pozwala uporządkować relacje pomiędzy salonem a jego klientami. Udokumentowanie wykonanej z usługi z pewnością wpłynie na pozytywne odczucia usługobiorcy, który zyska pewność, że ma styczność z profesjonalnym podmiotem. Taka dokumentacja jest także potwierdzeniem poprawności przeprowadzania zabiegu, w przypadku wystąpienia ewentualnego sporu z klientem. Sformalizowanie zabezpiecza więc interesy salonu kosmetologicznego chroniąc go przed potencjalnymi zarzutami.  Salon musi pamiętać także o odpowiednim czasie przechowywania dokumentów – modelowo powinien być to maksymalny okres przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody, a więc 10 lat od dnia wykonania zabiegu.

Agata Szymanek